Chào các anh chị em!
Có nhiều anh chị em (ACE) sang Thụy Điển khi tuổi không còn trẻ, như mình đến Thụy Điển (TĐ) khi đã 52 tuổi và đã sống ở TĐ gần 4 năm rưỡi. Ở bên này tuổi nghỉ hưu từ 65 nên tuổi nên mình vẫn cần làm việc thì mới vui, có thu nhập, cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa và liên quan đến sự tự trọng của bản thân đối với người bản xứ. Bên này mình đi đâu người ta cũng hỏi: bạn có làm việc không? Bạn làm việc gì? Mình không có việc làm cảm thấy rất ngại.
Qua được vài tháng là mình bắt đầu học SFI (các bạn chưa biết SFI là gì thì có thể đọc thêm tại link) và trong hai năm đầu mình tập trung đi làm kiếm tiền để dành và có thời gian phát triển thêm vốn từ vựng. Đến năm thứ ba khi số tiền để dành cộng với tiền trợ cấp đủ chi trả phí sinh hoạt cho ít nhất 2 năm học tập thì mình nghỉ làm. Mình tập trung học tiếng trong một năm hoàn thành SVA grund 4 (Grundläggande Svenska som andraspråk – nationell delkurs 4) và bắt đầu nghiên cứu tìm khóa học nghề.
Mình tìm kiếm thông tin thông qua Yrkesvägledare, internet, hỏi những người (cả người Thụy Điển và Việt Nam) đang làm nghề đó để hiểu thêm xem mình có phù hợp về tính cách, sức khỏe và khả năng tìm việc sau khi tốt nghiệp. Cuối cùng mình chọn khóa học undersköterska bas thời gian học chỉ 4 perioder, tổng cộng 10 tháng cộng thêm thời gian nghỉ hè tổng cộng là một năm từ tháng 3/2020 đến 3/2021. Kỳ học đầu tiên vô cùng vất vả vì phải học hai môn khó gặm, medicin 1 là môn khó nhất, nhiều từ mới về thuốc, bệnh và cơ thể người và mình trúng phải một giáo viên vô cùng khó chịu, môn thứ hai là psykologi 1 cũng khó không kém. Mình thức dậy vào 5 giờ sáng, học và đọc cho đến 9-10 giờ tối mới kịp kiến thức. Một phần môn học khó, một phần mình yếu tiếng nên giáo viên giảng mình chỉ hiểu khoảng 50% nên phải tự đọc và học thêm rất nhiều. Qua những kỳ sau thì khá hơn, đến kỳ thứ ba mình có thể hiểu toàn bộ bài giảng ngay tại lớp (học online vì covid 19), có thể tranh luận về nội dung học và đến kỳ cuối mình không những hiểu bài mà còn giúp đỡ các bạn khác cùng lớp. Đến kỳ 3 và kỳ 4 mình nhận betyg rất tốt, nhất là kỳ cuối toàn điểm A và điều này khá quan trọng, giúp mình có được việc làm ngay sau khi học. Trong quá trình học mình cũng tìm kiếm xin việc, gởi CV vài nơi nhưng chỉ nhận được tacka nej nên mình quyết định chỉ tập trung học nghề và học thêm lái xe (chi tiết về hướng dẫn học và thi bằng lái xe tại link).
Kỳ học cuối phải đi thực tập 4 tuần, mình may mắn được nhận thực tập tại äldreboende gần nhà. Trong quá trình thực tập mình tiếp xúc với vài bệnh nhân nhiễm corona và một nhân viên chưa kịp tiêm vaccin cũng bị nhiễm. Mình phải tham gia test 2 lần và kết quả negativt. Điều này cũng là điểm cộng về thực hành hygienrutiner, cũng nói thêm là mình nằm trong nhóm nguy cơ cao đã được bác sĩ của mình cảnh báo vì nhóm máu A và mình vừa trải qua việc điều trị bệnh một năm với cortisol.
Sau khi kết thúc thực tập, mình đã gởi mail cảm ơn đến nơi mình thực tập và nói rằng mình đã hoàn thành chương trình học, mình tìm việc làm và nếu họ cần personal thì cho mình cơ hội. Ngày hôm sau mình nhận được điện thoại của chef hỏi mình có muốn làm việc không thì gởi CV và personligt brev. Sau 2 tuần khi có belastningregistret của polis mình đến phỏng vấn và sau 20 phút mình được nhận luôn vikariejobb và sommarjobb, con đường dẫn đến fast jobb. Nhóm mình thực tập gồm 4 sinh viên, ba bạn kia còn trẻ và đều đã sống lâu tại TĐ nhưng mình là người duy nhất được nhận việc tại đây sau khi thực tập.
Thông tin giới thiệu về nghề có thể tìm tại www.docplayer.se (ảnh chụp 10/2022)
Như mọi người biết khi đã qua 50 tuổi thì tìm việc làm là vô cùng khó khăn ngay cả với người Thụy Điển. Mình đã gần 57 tuổi, tiếng thì không giỏi bằng người ta, lại không hề có kinh nghiệm trong công việc chăm sóc người già thì việc mình có việc làm ngay khi kết thúc học undersköterska bas (1050 poäng) là điều không chỉ có may mắn mà cần có sự nỗ lực và cả “chiến lược” hành động. Nếu các bạn trong nghề này sẽ hiểu là làm việc như là một undersköterska inom äldresomsorg người ta thường yêu cầu trên 1350 poäng, tức là phải học thêm fördjupning äldreomsorg.
Sau 1 năm làm vikarie, mình được tăng lương và đồng thời chef mời làm fast jobb nhưng mình tacka nej vì ko muốn làm nhiều nên chỉ làm 60% thời gian và dành nhiều thời gian hơn cho bản thân, chơi golf và du lịch.
Một số kinh nghiệm của mình:
- Một bảng điểm (betyg) khá tốt, quan trọng là bạn chứng minh rằng mình có sự phát triển sau mỗi kỳ học, kỳ sau tốt hơn kỳ trước.
- Quá trình thực tập là rất quan trọng:
Làm việc thật tốt, chủ động, siêng năng, luôn đến sớm trước giờ bắt đầu 15 phút, tuyệt đối không xem điện thoại trong giờ làm việc trừ việc quan trọng và mình nên giải thích nếu ai đó nhìn thấy.
Thái độ thân thiện với mọi người
Học hỏi nhiều nhất có thể, cái gì mình không biết thì hỏi, nhưng không nên cái gì cũng hỏi.
Giữ giới hạn trong mọi mối quan hệ tại nơi thực tập, không tham gia vào những câu chuyện của các nhân viên khác. Nhiều khi mình gặp các bạn châu á rất thân thiện, hay nói chuyện hay hỏi chuyện thì mình cũng thân thiện lại nhưng không quá gần gũi và không nên nói chuyện về người khác, dù mình nhìn thấy và nghe về điều gì mang tính cá nhân thì cũng im lặng.
Trong quá trình thực tập người ta đánh giá cao trung thực nhưng cũng nên khéo léo, mình không nên nói dối nhưng mình có thể giữ im lặng những vấn đề có thể bất lợi cho mình và nếu không ảnh hưởng nghiêm trọng đến người khác.
- CV và personligt brev ấn tượng, có các kỹ năng cá nhân cần và hữu ích cho công việc bạn xin, mình ghi mình có thể nấu ăn cả món châu á và TĐ, massage, cắt tóc. Người Việt mình nhiều khi không quan trọng trong vấn đề giải trí khi rảnh rỗi nhưng người TĐ họ rất quan trọng điều này nên CV các bạn nhớ ghi.
- Phỏng vấn: mình tham khảo trên internet về "list" các câu hỏi và tập luyện tại nhà, đưa ra mức lương hợp lý và có giải thích tại sao mình đưa ra mức này (lương mình nhận được khá là ok so với CV và đào tạo của mình). Nói chậm và rõ ràng nhưng không nói quá nhiều hay dài dòng, âm lượng giọng vừa phải, tươi cười. Trang phục phù hợp, không trang điểm hay đeo nhiều đồ trang sức, không dầu thơm hay nước hoa. Tác phong nhẹ nhàng, khoan thai. Mình lớn tuổi nhưng mình thể hiện bên ngoài mình là người khỏe mạnh, nhanh nhẹn không thua các bạn trẻ. Sau khi phỏng vấn, người phỏng vấn mình nói: nếu không có thông tin thì tôi không thể tin là bà đã 56 tuổi, bà trẻ cả về ngoại hình lẫn tính cách. Người châu Á mình nhất là VN và TQ nhìn ngoại hình trẻ, điều này cũng là lợi thế.
- Gởi mail tacksamma đến người lãnh đạo, samordnare và handledare sau khi kết thúc thực tập và sau khi phỏng vấn.
Trên đây là kinh nghiệm của mình, hi vọng có thể giúp ích cho mọi người. Điều mình nhắn gởi là các bạn nên học ngôn ngữ bất kể tuổi tác, điều này rất quan trọng để bạn hội nhập và tránh những vấn đề rắc rối. Ở đây mọi việc học là miễn phí, không quan trọng là đi nhanh hay chậm mà quan trọng là bạn đi về phía trước. Ai cần thông tin cứ "comment" bên dưới mình sẽ hỗ trợ và cũng để những người khác biết thêm để cùng nhau thành công.
Chúc cộng đồng người Việt tại TĐ ngày càng lớn mạnh và ai cũng có việc làm và cuộc sống hạnh phúc.
Tác giả: Người thích Golf
"Bài viết được chia sẻ lần đầu vào tháng 04/2021 tại "Nhóm chia sẻ tri thức & kinh nghiệm của người Việt tại Thụy Điển". Các bạn quan tâm các kinh nghiệm về LinkedIn, viết Cover letter hay CV, có thể tham khảo các bài viết liên quan bên dưới. " (ChiaseLund)
Các bài viết liên quan
*** Nếu bạn thấy bài viết có ích, cho chúng mình 1 Like (trái tim) và đăng ký để được giới thiệu những bài viết mới nhất của nhóm nhé.
*** Các bạn có thể tham khảo và chia sẻ lại bài viết và xin ghi rõ nguồn gốc cũng như tôn trọng quyền tác giả
** * Bài viết thể hiện quan điểm và kinh nghiệm cá nhân của tác giả. Các ý kiến đóng góp các bạn có thể bình luận bên dưới hoặc liên hệ trang Fb của nhóm. Link
Σχόλια