Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ cho các bạn một câu chuyện nhớ đời của mình khi thuê nhà ở Thuỵ Điển. Mình vốn không có plan đến Thuỵ Điển nên không tìm hiểu nhiều về việc “Settle down” ở đây. Mình được một công ty ở Lund "contact via Linkedin" nên cũng tham gia phỏng vấn trên tâm thế “thử cho biết” thôi, ai ngờ lại được "offer job & relocation". Tính từ lúc nhận offer, mình có chính xác 7 tuần để làm mọi thủ tục ở Việt Nam và Thuỵ Điển, đồng thời trong thời gian đó mình cũng phải thuê được nhà để khi bay sang thì có chỗ ở luôn. Công ty mình có hỗ trợ tìm nhà hộ, tuy nhiên nhưng căn hộ họ gửi thì mình lại chưa ưng ý lắm. Mình nhờ công ty tìm thêm các căn hộ khác, đồng thời mình cũng chủ động tham khảo thêm trên facebook và các website.
Thuê nhà từ Việt Nam
Sau đó, mình thấy có người cho thuê nhà bao gồm nội thất trên Facebook khá phù hợp với mong muốn của mình nên đã chủ động liên hệ. Cũng không biết là may mắn hay không, nhưng mình đã thuê được căn hộ đăng trên Facebook đó, cũng là nơi ở đầu tiên của mình khi đặt chân đến Thuỵ Điển.
Đầu tiên về khoản xem nhà, do mình không trực tiếp đến xem nhà được nên chủ nhà quay lại video và gửi cho mình. Sau đó mình cũng có nhờ công ty đến xem hộ, mọi thứ ok không có vấn đề gì nên mình đồng ý thuê và làm hợp đồng luôn. Chủ nhà gửi cho mình một hợp đồng thuê nhà với khá nhiều điều khoản bất lợi cho bên thuê nhà. Có 2 điều khoản mình nhớ nhất là:
Hợp đồng có thời hạn 1 năm, người thuê không được trả nhà trước thời hạn nhưng chủ nhà thì được phép dừng cho thuê, chỉ cần báo trước 2 tháng
Bên thuê nhà phải chịu trách nhiệm cho mọi hỏng hóc của đồ đạc/thiết bị trong nhà bất kể do hao mòn tự nhiên hay do bên thuê nhà. Nếu có hỏng hóc xảy ra, bên thuê phải thay thế món đồ đó.
Tại thời điểm đó, mình không có kinh nghiệm thuê nhà tại Thuỵ Điển và cũng không hiểu biết về luật pháp/hợp đồng tại Thuỵ Điển nên đã nhờ bên phía công ty xem hộ. Phía công ty cũng nói với mình là hợp đồng đó khá bất lợi với bên thuê nhà và khuyên mình nên trao đổi lại với chủ nhà. Sau khi trao đổi qua lại thì mình cũng thay đổi được hai điều khoản trên:
Cả bên thuê & bên cho thuê đều có quyền chấm dứt hợp đồng. Thời gian báo trước là 2 tháng
Khi có đồ đạc bị hỏng, nếu do hao mòn tự nhiên thì chủ nhà chịu trách nhiệm, nếu do người thuê thì người thuê chịu trách nhiệm, nếu không xác định được nguyên nhân thì mỗi bên chịu 50% tiền thay thế
Mình cũng chủ quan không kiểm tra từng từ ngữ sử dụng, lúc đó vẫn nghĩ “ai cũng là người tốt cả thôi”. Vì thế nên mình mới gặp các rắc rối sau này (sẽ đề cập ở phần sau).
Nhận và sống tại căn nhà đầu tiên tại Thụy Điển
Khi sang đến nơi và nhận nhà, ấn tượng đầu tiên của mình về căn nhà khá tốt. Đồ đạc đầy đủ, căn hộ khá rộng và thoáng. Mọi thứ đều ổn trừ hai điểm trừ nhỏ
Nhà & đồ đạc khá cũ
Chủ nhà theo đạo Hồi nên màu sơn và đồ trang trí trong nhà không hợp mắt mình
Mình sống yên ổn ở đây 7 tháng, và vẫn nghĩ là mình sẽ tiếp tục ở đó lâu hơn nữa, ít nhất là cho đến khi nào mình có một "first-hand contract" nào đó. Nếu bạn chưa hình dung thể về các dạng thuê nhà và thời gian chờ thuê nhà ở Thụy Điển có thể xem qua các bài viết khác link. Tuy nhiên, mọi thứ thay đổi khi một ngày đẹp trời, chủ nhà yêu cầu mình chụp ảnh "report" mọi ngóc ngách + đồ đạc trong nhà. Mâu thuẫn bắt đầu từ đây.
Vấn đề hỏng hóc
Khi mình chuyển vào căn nhà, phần mép của bàn bếp (nó là cái "kitchen countertop" - mình quen gọi là bàn bếp nên sẽ dùng từ “bàn bếp” trong bài viết này) chỗ tiếp giáp với bồn rửa bát đã bị hở và vênh lên. Bàn bếp dùng chất liệu gỗ ép, có lẽ do đã cũ và bị ngấm nước nên lớp vỏ bề mặt không dính vào gỗ nữa. Chủ nhà cũng xác nhận điều này, có quay video lại làm bằng chứng. Tại thời điểm đó, 2 trên 4 cạnh của bàn bếp chỗ tiếp xúc với bồn rửa bát đã bị vênh lên.
Phần hỏng từ trước
Sau 7 tháng sử dụng, thêm 1 cạnh nữa bị vênh lên như vậy, đồng thời 2 cạnh vốn đã bị hở thì lại hở to hơn chút. Mình hoàn toàn thừa nhận đây là lỗi của mình vì đã không để ý khi sử dụng bồn rửa bát, có lẽ đã để nước lọt vào mấy cái kẽ tiếp giáp ấy. Ở Việt Nam, thường thì các gia đình đều dùng bàn bếp bằng đá granite nên không lo việc ngấm nước bao giờ - mình quen thói dùng bếp ở Việt Nam nên chủ quan.
Phần mình làm hỏng thêm (mũi tên đỏ) và phần đã dùng silicon để sửa (mũi tên vàng)
Chi phí sửa chữa 7000kr
Câu chuyện tiếp theo diễn biến theo trình tự, nên mình viết dạng "list" đúng thứ tự nhé.
Chụp ảnh xong, chủ nhà nói rằng cái bàn bếp đó đã bị mình làm cho hư hỏng nghiêm trọng, phải thay mới. Tuy rằng mình không happy lắm vì thực tế chỉ cần bôi keo silicon vào là có thể dùng tiếp, nhưng cũng đồng ý vì đúng là mình làm nó hỏng thêm. Mình đã tham khảo giá của cái mặt bàn bếp đó, 700kr thôi.
Chủ nhà liên hệ IKEA, phía IKEA báo giá thay toàn bộ mặt bàn bếp là 7000kr (gấp 10 lần dự tính). Mình có hỏi kĩ, thì chi phí đó bao gồm cả công vận chuyển, lắp đặt, và quan trọng nhất là bao gồm cả một cái bồn rửa bát mới. Riêng cái bồn rửa bát là hơn 3000kr rồi
Chủ nhà không đồng ý chỉ thay mỗi bàn bếp, vì phía IKEA đề nghị là thay cả cụm. IKEA sẽ dùng máy gắn trực tiếp bồn rửa bát vào bàn bếp luôn, như thế sẽ bền hơn. Mình không chắc chắn về điều này, cũng không rõ nó có phải chuẩn chung của Thuỵ Điển không nên cũng không tranh cãi nhiều.
Mình đề nghị chủ nhà share tiền thay bộ bàn bếp, lí do mình đưa ra là do nó đã cũ + hỏng sẵn rồi. Thêm nữa là cái bồn rửa bát không hề hỏng, vẫn dùng tốt, chủ nhà muốn có đồ mới thì nên share.
Chủ nhà nhất quyết không đồng ý, yêu cầu mình chuyển 7000kr ngay lập tức. Mình không đồng ý, đề nghị để mình tự liên hệ dịch vụ sửa chữa để sửa, hết bao nhiêu tiền mình chịu.
Chủ nhà không đồng ý cho mình tự sửa, yêu cầu mình làm theo hợp đồng. Trong hợp đồng lại ghi là “trong trường hợp có hỏng hóc đồ đạc, người thuê có trách nhiệm thay thế đồ đạc đó (từ dùng trong hợp đồng là “replacement”)”. Thêm nữa, chủ nhà nhất định không thuê dịch vụ khác trừ IKEA, lí do đưa ra là chủ nhà chỉ tin tưởng IKEA.
Chủ nhà yêu cầu mình chuyển thêm 7000kr ngay lập tức, nếu không thì phải dừng thuê nhà ngay trong tháng đó. Lý do đưa ra là tiền đặt cọc luôn phải giữ cố định, không thể lấy tiền cọc ra để trả phí sửa chữa đồ đạc. Nếu mình không thuê tháng tiếp theo thì tiền đặt cọc mới được dùng. Đồng thời, tiền nhà từ tháng tiếp theo sẽ tăng thêm 1000kr do giá điện tăng (mình thuê nhà bao gồm cả tiền điện). Lúc đó đã khoảng ngày 25 hay 26 của tháng, tức là nếu không đồng ý thì mình chỉ còn 5 ngày để chuyển ra.
Mình rất may mắn là có nhiều anh/chị/bạn mới quen từ lúc sang đây, biết được chuyện của mình thì mọi người đều offer giúp đỡ nên mình cũng chơi lớn với chủ nhà luôn. Mình chuyển ra luôn vào cuối tháng đó, chấp nhận mất 7000kr đền cho cái bàn bếp với cái bồn rửa bát mới kia (chủ nhà thì mất ít nhất 1 tháng tiền nhà, con số cao hơn nhiều so với 7000kr).
Khi mình chuyển khỏi căn hộ, mình đã dọn dẹp sạch sẽ, sau đó hẹn chủ nhà đến và kiểm tra đồ đạc một lần nữa. Việc dọn dẹp thì OK, do mình đã tham khảo chia sẻ Trả nhà thuê và 2000kr tiền phạt và từ các anh chị khác. Tuy nhiên thì mình có làm vỡ 2 cái đĩa và 2 cái cốc IKEA của chủ nhà. Chủ nhà có vẻ đã đếm sẵn và note lại trước khi cho mình thuê, nên chỉ kiểm tra sơ qua là đã hỏi mình luôn. Thực tế, mình đã mua 4 cái đĩa khác KHÔNG cùng loại để sử dụng hàng ngày, khi chuyển mình để lại đó không mang đi, và nói chủ nhà là mình dùng 4 cái đĩa đó để đền bù cho 2 đĩa của chủ nhà. Thật là ngây thơ =))! Chủ nhà không đồng ý, đưa trả mình 4 cái đĩa và nói là sẽ đi mua loại đĩa như cũ, trừ vào tiền đặt cọc. À, bao gồm cả 2 cái cốc nữa. Mình cũng OK thôi, thầm nghĩ 7000kr còn trả được thì 2 cái đĩa với 2 cái cốc tính gì, 100kr là cùng.
Trả nhà xong xuôi, mình sang nhà mới ở, không suy nghĩ gì về nhà cũ nữa luôn cho đỡ mệt đầu. Vài hôm sau, chủ nhà gửi cho mình 1 hoá đơn, kèm lời nhắn “441kr cho 2 đĩa và 2 cốc”. WTF… Đĩa 199kr 1 cái, cốc 22kr 1 cái…
Đĩa ban đầu của chủ nhà như hình:
Cốc loại phổ thông IKEA 49kr 1 pack 6 cái
Hoá đơn chủ nhà gửi:
Mình cũng không muốn cãi thêm gì nữa, để yên cho xong chuyện. Dù sao thì tiền cọc thuê nhà chủ nhà vẫn đang cầm mà, làm gì chả được. Câu chuyện dừng lại ở đây.
Vài kinh nghiệm cho bản thân mình
Sau lần này, mình đã rút ra vài bài học cho bản thân. Mình cũng muốn chia sẻ cho các bạn để nếu có rơi vào trường hợp như mình thì các bạn chủ động phương án giải quyết.
Thuê nhà full nội thất thì bạn phải thật cẩn thận. Với mọi thứ đều phải “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa”. Nếu thuê nhà bao gồm nội thất, các bạn nên đóng gói toàn bộ đồ quý giá/dễ và cất đi, mua đồ của mình về sử dụng. Nếu có vỡ/hỏng cũng là đồ của mình, không phải tranh cãi nhiều
Hợp đồng thuê nhà cần cố gắng thương thảo điều kiện thay thế/sửa chữa đồ đạc khi nguyên trạng là đồ cũ. Cá nhân mình cho rằng mình nhận đồ cũ, vì một vài lí do nào đó nó hỏng thì phải thay thế đồ mới nguyên là rất không công bằng. Đặc biệt là ở Thuỵ Điển, đồ cũ khá rẻ nhưng đồ mới + phí ship, lắp đặt thì là con số không nhỏ.
Nếu bạn có lỡ làm hỏng/vỡ đồ, nên chủ động tìm mua thay thế. Mua đồ cũ tương đương cũng được =)) Để chủ nhà mua là kiểu gì họ cũng chọn loại xịn vì dù sao cũng là tiền của bạn mà.
Chú ý từ ngữ sử dụng trong hợp đồng. Như trường hợp của mình, do hợp đồng nói là chỉ “replacement” nên mình không được sửa cái bàn bếp về nguyên trạng như lúc mình nhận nhà (đã vênh 2 cạnh)
Phải có điều khoản về cố định giá thuê nhà trong khoảng thời gian nào đó, hoặc phải báo trước bao lâu. Tránh trường hợp chủ nhà tăng giá thuê vô lí ngay lập tức.
Hi vọng các bạn không có cơ hội áp dụng những bài học này :))
Trước khi kết thúc, mình muốn nhấn mạnh là mình kể lại câu chuyện này hoàn toàn đúng nghĩa “tường thuật” - không có đánh giá đúng - sai. Trong suy nghĩ của mình, chủ nhà trên khá “cơ hội”, thậm chí nhiều lúc mình đã nghĩ người ta cố tình gài bẫy mình - gài bẫy người thuê nhà - để có cơ hội thay đồ mới free (chủ nhà kiểm tra từng ngóc ngách, từng món đồ - may mà mình ở chưa đủ lâu để phá thêm các đồ khác). Tuy nhiên, nếu ai có nhà cho thuê thì có lẽ họ sẽ đồng ý với cách làm của chủ nhà, hoặc cũng có thể đây là tiêu chuẩn chung ở Thuỵ Điển, chỉ là mình sống ở đây chưa đủ lâu để hoà nhập mà thôi
Mình rất mong nhận được ý kiến phải hồi của các bạn một cách nghiêm túc và chân thật nhất về chuyện này, để mình có thể hiểu thêm về cách sống ở Thuỵ Điển.
Cảm ơn mọi người!
11/2022 Tác giả: Nhật Hoàn
Comments