EU261 Regulation: những điều ”dân bay” nên biết
Mỗi tháng ở châu Âu (EU) có khoảng 5000 chuyến bay bị hủy (cancelled) và 150,000 bị trễ (delayed). Tuy nhiên, theo thống kê, các hãng hàng không chỉ thật sự trả 5% trên tổng số tiền đền bù cho các chuyến bay này. Thay vào đó các hãng thường trả voucher hoặc một vài bonus linh tinh cho hành khách. Thật may mắn là từ năm 2005 EC đã áp dụng Regulation EC No 261/2004 (gọi tắt là EU261) nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của hành khách. Các nhà lập pháp cho rằng khoản tiền đền bù không chỉ bao gồm (cover) vé, bữa ăn, khách sạn… mà còn phải cover cả những tổn thất tinh thần cho hành khách. Theo luật EU261, các hãng bay có thể phải đền bù cho hành khách từ €250 đến €600 trong vài trường hợp chuyến bay bị cancelled/ delayed.
Trải nghiệm cá nhân từ chuyến du lịch đến Ý
Hè 2022 vừa rồi mình có quay lại Ý đi du lịch. Lượt đi bay bằng hãng SAS mọi thứ rất suôn sẻ. Chiều về mình bay chặng Bologna – Copenhagen của hãng Ryanair (ngày 02/07). Thật không may chuyến bay bị hoãn khoảng 5 tiếng. Trong lúc chờ đợi ở sân bay Bologna thì mình có hỏi thử vài người xem họ có biết gì về chính sách đền tiền (compensation) của hãng bay hay không. Thật ngạc nhiên 3/3 người mình hỏi đều không biết. Đa số mọi người chỉ nghĩ là Ryanair nên mời hành khách snack và nước uống, thế là đủ. Do mình biết luật EU261 từ trước nên lúc về Thụy Điển mình đã làm đơn để đòi tiền compensation cho bõ công đợi 5 tiếng. Sau khoảng 10 ngày thì Ryanair đã gửi email xác nhận (confirm) sẽ đền cho mình 2691.45 kr (khoảng €250). Tới ngày 19/7 thì mình nhận được tiền đền bù trong tài khoản. Vé chặng này mình mua chỉ mất €38, vậy có thể xem như Ryanair tài trợ vé cho mình đi chơi.
Hóa đơn chuyển tiền của Ryanair
Phạm vi áp dụng luật EU261:
1) Chuyến bay trong EU (mọi hãng bay)
2) Chuyến bay đến EU từ một nước ngoài EU bởi một hãng bay của EU
3) Chuyến bay từ trong EU đến một nước ngoài EU (mọi hãng bay)
Nguồn: AirHelp
Quy tắc trên được tóm gọn như sau: nếu chuyến bay của bạn khởi hành từ EU, hoặc vận hành bởi một hãng bay của EU thì bạn sẽ được bảo vệ theo luật EU261. Chú ý trường hợp 2), nếu chuyến bay từ Việt Nam qua Pháp bằng hãng Vietnam Airline thì luật này không áp dụng.
Đối với chuyến bay bị hoãn
Flight details | Length of delay | COMPENSATION AMOUNTS |
(A). flights of 1500 km or less | 2 hours or more | €250 |
(B). flights within Europe of more than 1500 km, and for all other flights between 1500 and 3500km | 3 hours or more | €400 |
(C). flights of 3500 km or more | 4 hours or more | €600 |
Thời gian delay tính theo giờ hạ cánh dự kiến (scheduled arrival time). Nếu thời gian delay trong trường hợp (A), (B), (C) ít hơn 2h, 3h, 4h thì số tiền bồi thường (compensation) tương ứng có thể giảm 50%. Một chú ý quan trọng là compensation phải được trả bằng tiền (cash hoặc bank transfer), không phải voucher/ticket. Chuyến bay Bologna – Copenhagen của mình thuộc trường hợp (A) nên được đền bù €250 theo quy định.
Về thời gian delay tối thiểu để được nhận compensation: có sự khác biệt đôi chút với các chuyến bay ở mục (A) giữa các hãng hàng không. Chẳng hạn Ryanair chỉ trả compensation nếu delay ≥ 3 hours, còn nếu 2 hours ≤ delay ≤ 3 hours thì bạn chỉ nhận được “Expenses claims” (mình không biết bao nhiêu tiền), delay dưới 2 tiếng thì Ryanair không xem xét. Nhưng một số hãng khác, chẳng hạn SAS thì xem xét mọi thời gian delay. Theo ý kiến cá nhân thì có vẻ SAS làm đúng tinh thần của EU261 hơn.
Mình chỉ lấy 2 hãng mình bay nhiều là Ryanair và SAS làm minh họa, các bạn bay hãng khác có thể vào website hãng để check thêm thông tin về chính sách compensation. Chắc chắn hãng phải ghi đâu đó trên website (thường là không dễ thấy lắm) và ít khi tự “quảng cáo” với hành khách. Ngoài ra, trong trường hợp delayed qua đêm thì như thường lệ hãng bay cũng phải trả các chi phí cần thiết như accommodation, meals, transport giữa sân bay và hotel…
Đối với chuyến bay bị hủy
Trong trường hơp flight cancellation, hãng bay phải đưa ra (offer) một trong 3 lựa chọn cho bạn:
i) hoàn tiền vé,
ii) sắp xếp chuyến bay khác gần nhất (re-routing),
hoặc iii) sắp xếp chuyến bay khác một ngày sau (re-routing)
Bạn chỉ được chọn một trong 3 lựa chọn trên, nhưng trong trường hợp chọn re-routing và bạn hạ cánh muộn (≥2 hours) so với original scheduled arrival time thì hãng bay vẫn phải trả compensation theo bảng giá ở trên. Nói cách khác dễ hiểu như sau: nếu chuyến bay bị hủy và bạn đồng ý re-routing trên một chuyến bay khác, thì trường hợp này được xem như trường hợp flight delayed.
Tuy nhiên hãng bay không phải phải trả compensation nếu rơi vào 3 trường hợp sau
Đối với hành lý bị mất
Khi nào hãng bay không phải đền tiền?
Đòi tiền compensation ở đâu?
Link tham khảo EC Regulation 261
Vài ghi chú: luật EU261 áp dụng cho tất cả 27 nước thành viên EU và 3 nước Iceland, Norway, Switzerland. Riêng đối với UK sau Brexit: từ ngày 01/01/2021, luật chỉ áp dụng với chuyến bay từ UK vào EU và vận hành bởi một hãng bay EU.
09/2022 Tác giả: Giang To
Comments