top of page
Search

Điểm Tin Thứ 6

  • Chính phủ Thụy Điển đề xuất tăng mạnh hỗ trợ hồi hương cho người di cư

  • Những sự kiện nổi bật tại Thụy Điển trong tháng 5

  • Lấy lại tiền nếu trả quá nhiều tiền thuê nhà ở Thụy Điển

  • Nhà báo Thụy Điển đối mặt 12 năm tù ở Thổ Nhĩ Kỳ

  • Trẻ em Đan Mạch được cha mẹ theo dõi số hóa

  • Vogterhunde và paintballs: Giải pháp mới cho sự chung sống với sói ở Đan Mạch

  • Tăng cường quốc phòng trên đảo Bornholm

Tại Phần Lan:

  • Summa Defence: Tân binh quốc phòng Phần Lan gây tranh cãi

  • Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển và Litva lên kế hoạch mua chung xe bọc thép CV90

  • Danh sách các khoản cắt giảm và giảm thuế mới ở Phần Lan 2026–2029

  • Siêu thị thúc đẩy tăng trưởng bán lẻ tại Na Uy

  • Thủ tướng Na Uy gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump

  • Chương trình giá năng lượng cố định Norgespris tại Na Uy gặp thêm chỉ trích


Chi tiết các sự kiện được cập nhật bên dưới.


Tại Thụy Điển:

Chính phủ Thụy Điển đề xuất tăng mạnh hỗ trợ hồi hương cho người di cư

Chính phủ Thụy Điển và đảng Dân chủ Thụy Điển đã đạt được thỏa thuận về việc nâng mức hỗ trợ tài chính cho người di cư tự nguyện hồi hương. Theo đề xuất mới, một người trưởng thành có thể nhận tới 350.000 krona nếu rời khỏi Thụy Điển. Các cặp vợ chồng hoặc bạn đời có thể được nhận tối đa 500.000 krona, trong khi trẻ em dưới 18 tuổi sẽ được hỗ trợ 25.000 krona mỗi em. Tổng cộng, một gia đình có thể nhận tối đa 600.000 krona.

Tuy nhiên, nếu người nhận hỗ trợ quay trở lại định cư tại Thụy Điển, họ sẽ phải hoàn trả toàn bộ khoản tiền đã nhận.

Hiện tại, mức hỗ trợ chỉ ở mức 10.000 krona cho người lớn và 5.000 krona cho trẻ em, với tổng mức tối đa cho một gia đình là 40.000 krona. Đề xuất mới đi ngược lại khuyến nghị từ một cuộc điều tra của chính phủ mùa thu năm ngoái, vốn đã cảnh báo không nên tăng mức hỗ trợ quá lớn.


Những sự kiện nổi bật tại Thụy Điển trong tháng 5

Tháng 5 tại Thụy Điển đánh dấu nhiều sự kiện quan trọng, từ chính trị, tài chính đến văn hóa và ngày lễ.

Đảng Trung tâm bầu lãnh đạo mới: Ngày 3/5, Đảng Trung tâm sẽ chính thức bầu lãnh đạo mới tại Đại hội bất thường. Anna-Karin Hatt, hiện là CEO của Liên đoàn Nông dân Thụy Điển, được đề cử và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ. Bà từng là Bộ trưởng CNTT trong chính phủ liên minh trung hữu từ 2010-2014.

Đảng Dân chủ Xã hội tổ chức đại hội: Cuối tháng 5, Đảng Dân chủ Xã hội sẽ tổ chức đại hội đảng, công bố bốn mục tiêu chính trị mới về kinh tế, giáo dục, pháp luật và nhập cư. Các đề xuất này cho thấy sự chuyển hướng sang cánh hữu trong chính sách nhập cư và an ninh.

Hạn chót nộp thuế: Ngày 2/5 là hạn cuối nộp tờ khai thuế. Nếu cần gia hạn, bạn phải xin trước ngày này và có thể nộp muộn nhất vào 2/6. Hãy kiểm tra kỹ các khoản khấu trừ trước khi gửi.

Thụy Điển và Eurovision 2025: Eurovision sẽ diễn ra tại Basel, Thụy Sĩ vào tháng 5. Đại diện Thụy Điển là nhóm Kaj với bài hát Bara Bada Bastu, được dự đoán có khả năng chiến thắng nhờ giai điệu bắt tai và phong cách độc đáo.

Ngày lễ và sự kiện khác  

  • 1/5: Ngày Quốc tế Lao động, là ngày lễ chính thức với các cuộc tuần hành của các đảng cánh tả.

  • 29/5: Lễ Thăng Thiên, cũng là ngày nghỉ, tạo cơ hội cho kỳ nghỉ dài cuối tuần.

  • 25/5: Ngày của Mẹ, không phải ngày lễ chính thức nhưng được kỷ niệm rộng rãi.

    Ngày 30/4, người dân sẽ庆祝 Valborg và sinh nhật Nhà vua với thời tiết dự báo khoảng 15°C ở miền nam và 5-10°C ở miền bắc.

Tháng 5 hứa hẹn sẽ là một tháng sôi động tại Thụy Điển với nhiều sự kiện đáng chú ý.


Lấy lại tiền nếu trả quá nhiều tiền thuê nhà ở Thụy Điển

Giá thuê nhà thứ cấp (sublet) ở Thụy Điển tăng mạnh trong thập kỷ qua. Nếu bạn nghi ngờ mình bị tính tiền thuê quá cao, đây là cách lấy lại tiền.

Liên hệ trực tiếp với chủ nhà: Hãy thử nói chuyện với chủ nhà, vì họ có thể không biết rõ quy định. Thương lượng có thể giúp giải quyết mà không gây xung đột.

Nhờ hỗ trợ từ tổ chức hoặc tòa án: Nếu là thành viên của Hiệp hội Người thuê nhà Thụy Điển (Hyresgästföreningen), bạn có thể nhờ họ trợ giúp. Nếu không, hãy nộp đơn khiếu nại miễn phí tại Tòa án Thuê nhà và Thuê mướn (Hyresnämnden). Đảm bảo bạn có hợp đồng thuê nhà, sao kê ngân hàng hoặc biên nhận để chứng minh số tiền đã trả.

Thời hạn khiếu nại: Bạn cần nộp đơn khiếu nại trong vòng 3 tháng sau khi rời khỏi căn hộ. Theo luật sửa đổi năm 2019, bạn có thể được hoàn tiền thuê dư thừa lên đến 2 năm trước đó.

Thực thi nếu không được hoàn tiền: Nếu tòa án phán quyết bạn được nhận tiền nhưng chủ nhà không trả, hãy liên hệ Cơ quan Thi hành án Thụy Điển (Kronofogden) để đòi nợ.

Khiếu nại khi còn ở trong nhà: Bạn có thể khiếu nại ngay khi còn sống trong căn hộ. Tòa án sẽ điều chỉnh tiền thuê về mức hợp lý cho thời gian tiếp theo, nhưng không hoàn tiền trước đó.

Mức thuê hợp lý là bao nhiêu?  

  • Với hyresrätter (nhà thuê từ hợp đồng gốc), chủ nhà không được tính cao hơn tiền thuê họ trả, cộng thêm chi phí như điện, internet và tối đa 15% nếu nhà có nội thất.

  • Với bostadsrätt (nhà sở hữu), chủ nhà có thể tính thêm chi phí thế chấp, dẫn đến giá thuê cao hơn, đặc biệt ở khu vực đắt đỏ.

Lưu ý: Nếu đang thuê bostadsrätt, việc tranh chấp có thể khiến chủ nhà chấm dứt hợp đồng với thông báo 3 tháng. Trong trường hợp này, tìm căn hộ mới có thể là lựa chọn ít rắc rối hơn.


Nhà báo Thụy Điển đối mặt 12 năm tù ở Thổ Nhĩ Kỳ

Nhà báo Joakim Medin, làm việc cho tờ Dagens ETC, bị bắt khi đến Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 3/2025, hiện đối mặt với cáo buộc “xúc phạm tổng thống” và tội danh liên quan đến khủng bố, có thể bị phạt tới 12 năm tù.

Phiên tòa sắp tới: Medin, 40 tuổi, sẽ ra tòa vào ngày 30/4 tại Ankara qua video từ nhà tù Silivri vì cáo buộc xúc phạm tổng thống, có thể bị phạt 3 năm tù. Phiên tòa cho cáo buộc khủng bố, với mức phạt lên tới 9 năm, chưa được ấn định ngày. Phiên tòa sẽ công khai, cho phép báo chí và đại diện ngoại giao tham dự.

Cáo buộc và phản hồi: Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Medin là thành viên của Đảng Công nhân Kurdistan (PKK), nhóm bị coi là tổ chức khủng bố. Medin phủ nhận cáo buộc này. Tổng biên tập Dagens ETC, Andreas Gustavsson, khẳng định Medin chỉ làm công việc báo chí và gọi cáo buộc khủng bố là “vô lý”. Các cáo buộc cho rằng các bài viết của Medin về Thổ Nhĩ Kỳ là hành vi khủng bố.

Bối cảnh: Medin bị bắt khi đến Thổ Nhĩ Kỳ để đưa tin về các cuộc biểu tình đường phố liên quan đến việc giam giữ thị trưởng đối lập Istanbul, Ekrem Imamoglu, đối thủ chính trị của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.

Vụ việc đang thu hút sự chú ý khi Medin chuẩn bị đối mặt với các cáo buộc tại tòa.


Tại Đan Mạch:

Trẻ em Đan Mạch được cha mẹ theo dõi số hóa

Nhiều phụ huynh ở Đan Mạch sử dụng ứng dụng để theo dõi vị trí của con cái, với lý do an toàn và tiện lợi, nhưng việc này cũng gây tranh cãi.

Theo dõi để an tâm và hỗ trợ: Các ứng dụng như Snapchat, iSharing hay Find giúp phụ huynh biết con mình ở đâu. Signe Rasmussen, mẹ của Juliane (11 tuổi), cho biết bà kiểm tra ứng dụng khi không liên lạc được với con, giúp bà yên tâm và biết khi nào cần đón con. Mirka Jacobsen, mẹ của Lukas (11 tuổi), cũng sử dụng ứng dụng để hướng dẫn con khi lạc đường.

Phản ứng của trẻ: Juliane và Lukas đều cảm thấy thoải mái khi bị theo dõi. Lukas cho rằng điều này đảm bảo an toàn nếu có sự cố, trong khi Juliane nói cô sẽ thấy bất an nếu cha mẹ không biết mình ở đâu. Tuy nhiên, cả hai thừa nhận từng nói dối về vị trí để làm những việc không được phép, như đi mua đồ ăn hay đi xa hơn khu vực cho phép.

Lo ngại từ chuyên gia: Tổ chức Børns Vilkår khuyến cáo không nên theo dõi trẻ, vì điều này có thể cản trở sự phát triển độc lập và quyền riêng tư của trẻ. Ida Hilario, chuyên gia tại Børnetelefonen, nhấn mạnh trẻ cần được tự do để học cách tự xử lý tình huống, và phụ huynh cũng cần học cách tin tưởng con.

Thực tế và tranh cãi: 40% trẻ trong một khảo sát thừa nhận từng nói dối về vị trí. Dù vậy, nhiều phụ huynh vẫn coi việc theo dõi là cách để bảo vệ và quản lý con hiệu quả. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để cân bằng giữa an toàn và quyền tự do của trẻ.


Vogterhunde và paintballs: Giải pháp mới cho sự chung sống với sói ở Đan Mạch

Dyrenes Beskyttelse đề xuất ba giải pháp để người dân Đan Mạch chung sống hòa bình với loài sói, thay vì bắn hạ chúng, điều được coi là “thất bại” trong việc bảo vệ loài vật được EU bảo vệ.

Sói gây tranh cãi kể từ khi trở lạiKể từ khi sói tái xuất ở Đan Mạch năm 2012, chúng gây tranh cãi khi tấn công gia súc, như vụ 17 con cừu bị giết ở Vemb tháng 2/2025, lần đầu tiên sau 8 năm có sói vượt qua hàng rào chống sói. Sói cũng gây lo ngại khi xuất hiện ở các khu dân cư Tây Jutland.

Ba giải pháp từ Dyrenes Beskyttelse

Hàng rào chống sói: Hàng rào này cực kỳ hiệu quả, chỉ ghi nhận một vụ tấn công trong 8 năm. Dyrenes Beskyttelse kêu gọi sử dụng nhiều hơn nguồn ngân sách hàng triệu krone từ Quốc hội, vốn chưa được tận dụng hết.

Chó bảo vệ (Vogterhunde): Chó được huấn luyện để bảo vệ gia súc, có kích thước lớn hơn hoặc bằng sói, giúp ngăn chặn chúng. Giải pháp này thành công ở châu Âu, nhưng cần hỗ trợ tài chính từ nhà nước vì chi phí cao.

Đội tuần tra bắn paintball: Đề xuất gây tranh cãi nhất là lập các đội tuần tra tạm thời ở thành phố, dùng súng bắn đạn sơn để xua đuổi sói, giúp chúng sợ hãi con người trở lại nếu mất đi tính rụt rè tự nhiên.

Quan điểm của chuyên gia

Theo nhà sinh vật học Michael Carlsen, việc bắn sói là giải pháp cuối cùng, trong khi các nước khác tìm cách chung sống với động vật hoang dã. Ông nhấn mạnh nguy cơ bị sói tấn công thấp ngang với bị sét đánh, và chúng hiếm khi gây hại cho người hay thú cưng.

Phản hồi từ chính phủBộ trưởng Jeppe Bruus không bình luận cụ thể nhưng cho rằng các giải pháp của Dyrenes Beskyttelse là tích cực, đồng thời nhấn mạnh sự an toàn của người dân là ưu tiên và cần quản lý đàn sói tốt hơn.

Hiện Đan Mạch có khoảng 42 con sói, mức cao nhất kể từ năm 2012, và các giải pháp trên được kỳ vọng giảm xung đột giữa con người và loài vật này.


Tăng cường quốc phòng trên đảo Bornholm

Người dân Bornholm đón nhận kế hoạch tăng cường quốc phòng, mang lại cảm giác an toàn và thúc đẩy hoạt động kinh tế, xã hội trên đảo.

An ninh và sự chuẩn bị: Christian Koefoed, một người dân ở Østerlars, cho rằng dù không lo sợ Nga hàng ngày, việc sẵn sàng đối phó là cần thiết. “Chúng ta cần cho Putin thấy chúng ta có thể chống lại. Với một người như Putin, quyền lực là yếu tố quyết định,” ông nói.

Ý kiến từ thị trưởng: Thị trưởng Jacob Trøst hoan nghênh sự chú trọng đến Bornholm nhưng mong muốn biết rõ số lượng binh sĩ cụ thể. Ông nhấn mạnh hoạt động của quân đội không chỉ mang lại an ninh mà còn tạo công ăn việc làm, hỗ trợ giáo dục và các hoạt động cộng đồng, giúp hòn đảo bớt cô lập ở biển Baltic.

Lịch sử chiến tranh đặc biệt: Theo Jakob Seerup, nhà sử học tại Bảo tàng Bornholm, người dân đảo có trải nghiệm chiến tranh sâu sắc hơn so với phần còn lại của Đan Mạch. Cuối Thế chiến II, Nexø và Rønne bị ném bom dữ dội, và với Kaliningrad chỉ cách vài trăm km, mối đe dọa từ Nga dường như rõ rệt hơn. Điều này khiến việc tăng cường quốc phòng có ý nghĩa đặc biệt với người dân Bornholm.

Kế hoạch quân đội mới: Kế hoạch quốc phòng mới sẽ tạo thêm 5.000 việc làm trong quân đội trên cả nước, bao gồm việc thành lập một trung đoàn mới trên Bornholm để đảm bảo sự hiện diện quân sự lâu dài ở phía đông.


Tại Phần Lan:

Summa Defence: Tân binh quốc phòng Phần Lan gây tranh cãi

Meriaura và Summa Defence sáp nhập thành tập đoàn công nghệ quốc phòng và an ninh, đặt trụ sở tại Raasepori, dự kiến niêm yết trên sàn chứng khoán vào tháng 5/2025. Tuy nhiên, công ty mới này đang đối mặt với sự hoài nghi từ ngành công nghiệp quốc phòng.

Sáp nhập và kế hoạch phát triển: Tập đoàn mới, mang tên Summa Defence, bao gồm 5 công ty con và đặt mục tiêu đạt doanh thu hơn 100 triệu euro trong năm nay. Trụ sở tại Raasepori được chọn vì lợi thế hợp tác với các công ty quốc phòng và hai đơn vị quân đội trong khu vực. Summa Defence đang phát triển tàu cho Thụy Điển, màn hình AR cho một tập đoàn quốc phòng châu Âu và chuẩn bị sản xuất drone tại miền Nam Phần Lan, dù địa điểm nhà máy chưa được tiết lộ.

Phản ứng trái chiều: Timo Korhonen, chủ sở hữu chính của Sisu Auto tại Raasepori, tỏ ra nghi ngờ: “Tôi không tin chút nào và không thấy khả năng hợp tác với công ty này.” Ngược lại, Forcit, nhà sản xuất chất nổ hơn 100 năm tại Hanko, cởi mở hơn, sẵn sàng hợp tác với các công ty quốc phòng Phần Lan, dù chưa có thông tin cụ thể về kế hoạch của Summa.

Ngành quốc phòng tăng trưởng mạnh: Ngành quốc phòng Phần Lan đang phát triển nhờ ngân sách quốc phòng châu Âu tăng. Sisu Auto đạt lượng đơn hàng lớn nhất lịch sử, còn Forcit xây dựng nhà máy chất nổ mới tại Pori. Summa Defence, dù bị gọi là “cửa hàng tạp hóa quốc phòng,” vẫn quyết tâm chiếm lĩnh thị phần với các dự án đa dạng.

Thách thức và triển vọng: Giám đốc điều hành Jussi Holopainen thừa nhận sự nghi ngờ về công ty mới là điều dễ hiểu, nhưng khẳng định các công ty con đều có lịch sử hoạt động lâu dài. Tuy nhiên, các báo cáo về khủng hoảng tài chính và nợ nần của Summa Defence khiến nhiều người đặt câu hỏi về tiềm năng tăng trưởng của tập đoàn này.


Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển và Litva lên kế hoạch mua chung xe bọc thép CV90

Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển và Litva đang thảo luận về việc cùng mua hàng trăm xe bọc thép chiến đấu CV90 để tăng cường khả năng quân sự khu vực Baltic, với kế hoạch ký thư ý định vào mùa xuân năm nay.

Kế hoạch mua chung: Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson, trong buổi họp báo ngày 22/4/2025 cùng Thủ tướng Litva Gintautas Paluckas, công bố kế hoạch mua chung “hàng trăm” xe bọc thép CV90 do BAE Systems Hägglunds sản xuất tại Örnsköldsvik, Thụy Điển. Việc phối hợp này nhằm giảm chi phí, đẩy nhanh giao hàng và hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng.

Vai trò của CV90: CV90 (Stridsfordon 90) là dòng xe bọc thép chiến đấu bộ binh với khả năng vận chuyển và bảo vệ binh sĩ, được thiết kế cho địa hình tuyết và ẩm ướt của Bắc Âu. Phần Lan hiện sử dụng phiên bản CV9030 FIN, với thân xe sản xuất tại Thụy Điển và tháp pháo lắp ráp bởi Patria tại Hämeenlinna.

Chi phí và ngân sách quốc phòng: Dù giá trị hợp đồng chưa được công bố, Kristersson cho biết đang bàn về “hàng trăm xe” với chi phí đáng kể. Ông nhấn mạnh các nước đều đang tăng ngân sách quốc phòng, đặc biệt Litva chi hơn 4% GDP cho quốc phòng. Thụy Điển cũng dự kiến tăng chi tiêu quốc phòng thêm 300 tỷ kronor (30 tỷ USD) trong thập kỷ tới, đạt 3,5% GDP vào năm 2030.

Bối cảnh an ninh khu vực: Kế hoạch phản ánh lo ngại an ninh ngày càng tăng ở khu vực Nordic và Baltic sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Bốn quốc gia này, trong đó ba nước giáp Nga, nhắm đến việc tăng cường khả năng tương tác quân sự và đáp ứng yêu cầu của NATO về nâng cao trách nhiệm quốc phòng châu Âu. Thủ tướng Paluckas lưu ý sự phức tạp trong việc dựa vào Mỹ, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tự lực trong khu vực.

Dự kiến, thư ý định sẽ được soạn thảo vào mùa xuân 2025, đánh dấu bước tiến trong hợp tác quốc phòng khu vực.


Danh sách các khoản cắt giảm và giảm thuế mới ở Phần Lan 2026–2029

Chính phủ Phần Lan, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Petteri Orpo, đã công bố kế hoạch tài chính cho giai đoạn 2026–2029 tại hội nghị giữa kỳ, bao gồm các khoản giảm thuế đáng kể và cắt giảm chi tiêu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Dưới đây là các quyết định chính được tổng hợp từ hội nghị:

1. Giảm thuế thu nhập cá nhân  

  • Thuế thu nhập cá nhân được giảm tổng cộng khoảng 1 tỷ euro.

  • Người có thu nhập thấp và trung bình được giảm thuế 525 triệu euro vào năm 2026 và 650 triệu euro vào năm 2027.

  • Khoản khấu trừ thu nhập từ lao động (työtulovähennys) cho gia đình có con được tăng thêm 100 triệu euro.

  • Tỷ lệ thuế cận biên cao nhất (marginaaliveroaste) đối với người có thu nhập trên 100.000 euro/năm giảm xuống 52%.

2. Giảm thuế doanh nghiệp  

  • Thuế doanh nghiệp (yhteisövero) giảm từ 20% xuống 18% vào năm 2027, với tác động tài chính 830 triệu euro, nhằm khuyến khích đầu tư và khởi nghiệp.

3. Thay đổi thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế tiêu thụ  

  • Thuế VAT đối với thực phẩm giảm 0,5 điểm phần trăm từ 14%, tiết kiệm 145 triệu euro.

  • Thuế nước giải khát (virvoitusjuomavero) tăng thêm 50 triệu euro.

  • Thuế đối với túi nicotine và thuốc lá điện tử tăng 30 triệu euro.

4. Cắt giảm chi tiêu hành chính và hỗ trợ địa phương  

  • Cắt giảm 130 triệu euro từ ngân sách hành chính nhà nước.

  • Cắt giảm 75 triệu euro từ nguồn hỗ trợ của nhà nước cho các đô thị (valtionosuudet).

  • Lương của các bộ trưởng giảm 5% từ năm 2026.

5. Bãi bỏ quyền khấu trừ thuế phí hội viên công đoàn  

  • Quyền khấu trừ thuế đối với phí hội viên công đoàn (ay-jäsenmaksut) và phí hội viên hiệp hội chủ lao động bị bãi bỏ từ năm 2026, dự kiến tăng thu ngân sách 190 triệu euro.

6. Cắt giảm viện trợ phát triển  

  • Ngân sách cho hợp tác phát triển (kehitysyhteistyö) giảm 50 triệu euro mỗi năm, nhưng không ảnh hưởng đến các tổ chức dân sự Phần Lan.

  • Hỗ trợ nhân đạo cho Ukraine tăng thêm 10 triệu euro mỗi năm.

7. Thay đổi trong giáo dục  

  • Ngân sách cơ bản cho các trường đại học bị cắt giảm: 30 triệu euro vào năm 2026, 20 triệu euro vào năm 2027 và 15 triệu euro từ năm 2028.

  • Tăng 100 triệu euro để mở rộng số lượng chỉ tiêu tuyển sinh đại học.

  • Đầu tư thêm vào việc học hai ngôn ngữ nội địa (tiếng Phần Lan và Thụy Điển) cho trẻ em không có ngôn ngữ mẹ đẻ là hai ngôn ngữ này.

  • Áp dụng học phí cho sinh viên ngoài EU và EEA.

8. Các quyết định khác  

  • Chi tiêu quốc phòng tăng lên 3% GDP vào năm 2029, tương đương 3,6 tỷ euro trong giai đoạn kế hoạch.

  • Giới hạn dưới của thuế thừa kế (perintövero) tăng từ 20.000 euro lên 30.000 euro; thuế quà tặng (lahjavero) tăng từ 5.000 euro lên 7.500 euro.

  • Thuế khai thác mỏ (kaivosvero) được tăng.

  • Hỗ trợ chăm sóc người thân (omaishoito) và chăm sóc cuối đời (saattohoito) được cải thiện.

  • Mô hình sở thích Phần Lan (Suomen harrastamisen malli) nhận thêm 5 triệu euro tài trợ cố định.

  • Phí hoạt động buổi sáng và chiều (aamu- ja iltapäivätoiminta) tăng, dự kiến thu thêm 7 triệu euro.

  • Hủy bỏ đề xuất ngày nghỉ ốm đầu tiên không lương.

Bối cảnh và phản ứngCác biện pháp này được đưa ra trong bối cảnh kinh tế bất ổn, với thâm hụt ngân sách trung bình 8 tỷ euro mỗi năm. Chính phủ cho rằng giảm thuế sẽ thúc đẩy tăng trưởng và cải thiện sức mua, nhưng các khoản cắt giảm, đặc biệt trong giáo dục và hỗ trợ địa phương, đã gây tranh cãi. Các cuộc biểu tình đã diễn ra bên ngoài địa điểm đàm phán Smolna, phản ánh sự lo ngại từ các nhóm bị ảnh hưởng, như các tổ chức giáo dục và đô thị.


Tại Na Uy:

Siêu thị thúc đẩy tăng trưởng bán lẻ tại Na Uy

Ngành bán lẻ Na Uy ghi nhận tăng trưởng mạnh trong năm 2024, với các cửa hàng tạp hóa là động lực chính, theo dữ liệu từ Cơ quan Thống kê Na Uy (Statistics Norway).

Tăng trưởng bán lẻ đáng kể: Tổng doanh thu bán lẻ tại Na Uy năm 2024 đạt 650,6 tỷ kroner, tăng 26,6 tỷ kroner so với năm 2023, không bao gồm doanh số bán xe hơi. Trong đó, doanh số từ các siêu thị và cửa hàng tạp hóa đóng góp lớn nhất, đạt 238,3 tỷ kroner.

Nguyên nhân tăng trưởng: Theo Statistics Norway, sự tăng trưởng này không chỉ do chỉ số giá tiêu dùng tăng mà còn bởi nhu cầu tiêu dùng gia tăng. Các yếu tố khác như thói quen mua sắm và sự phục hồi kinh tế cũng góp phần vào xu hướng này.

Bối cảnh thị trường: NorgesGruppen, với các chuỗi siêu thị như Kiwi, Meny và Spar, tiếp tục dẫn đầu thị trường với gần 44% thị phần vào năm 2023, theo Statista. Các đối thủ như Coop và Rema 1000 cũng ghi nhận doanh thu cao, lần lượt khoảng 60 tỷ và 64 tỷ kroner trong những năm gần đây, phản ánh sức cạnh tranh mạnh mẽ trong ngành tạp hóa.

Ngành bán lẻ Na Uy, đặc biệt là mảng tạp hóa, dự kiến sẽ duy trì đà tăng trưởng ổn định nhờ vào nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ và chiến lược cạnh tranh giá từ các chuỗi siêu thị lớn.


Thủ tướng Na Uy gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump

Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Støre đến Washington vào thứ Năm, ngày 24/4/2025, để gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump, cùng với Bộ trưởng Tài chính Jens Stoltenberg, người từng xây dựng mối quan hệ tốt với Trump khi còn là Tổng thư ký NATO.

Chương trình nghị sự: Cuộc gặp tại Nhà Trắng dự kiến tập trung vào các vấn đề an ninh, NATO, chiến tranh Ukraine và thương mại. Støre nhấn mạnh Mỹ là đồng minh quan trọng nhất của Na Uy, và việc duy trì liên lạc chặt chẽ là cần thiết trong bối cảnh an ninh toàn cầu bất ổn. Các chủ đề chính bao gồm:

  • Chiến tranh Ukraine: Støre sẽ lập luận cho sự tham gia của Mỹ để đảm bảo hòa bình lâu dài, đặc biệt khi Trump từng tỏ ý giảm hỗ trợ Ukraine. Na Uy, một nước ủng hộ mạnh mẽ Ukraine, đã cam kết viện trợ gần 8 tỷ USD trong năm nay.

  • Thương mại: Trump đã áp thuế 15% (sau đó giảm còn 10% trong 90 ngày) lên hàng hóa Na Uy, gây lo ngại về căng thẳng thương mại. Støre cho biết Na Uy sẽ không trả đũa mà tìm cách giảm thiểu tác động.

  • Hợp tác quốc phòng: Có tin đồn Mỹ muốn Na Uy mua tàu khu trục Mỹ cho hải quân, nhưng Støre phủ nhận điều này.

Bối cảnh và ý kiến trái chiều  

  • Mối quan hệ Na Uy - Mỹ: Na Uy coi Mỹ là đối tác chiến lược về kinh tế và an ninh, với sự hợp tác chặt chẽ trong NATO. Støre và Stoltenberg, với kinh nghiệm ngoại giao, được kỳ vọng sẽ làm dịu bất đồng với Trump, người nổi tiếng với phong cách khó đoán.

  • Phản ứng trong nước: Một số người Na Uy chỉ trích Støre vì cho rằng ông quá mềm mỏng với Trump, lo ngại Trump sẽ đưa ra nhiều yêu cầu mà không mang lại lợi ích cho Na Uy. Các chuyên gia chính sách đối ngoại chia rẽ về việc cuộc gặp này có lợi hay không.

  • Vai trò của Stoltenberg: Là cựu Tổng thư ký NATO, Stoltenberg từng xử lý tốt mối quan hệ với Trump, có thể giúp làm cầu nối trong cuộc đối thoại.

Ý nghĩa khu vực: Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, đặc biệt liên quan đến Ukraine và vai trò của NATO. Na Uy, với biên giới giáp Nga, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hỗ trợ Ukraine và tăng cường quốc phòng châu Âu. Støre cũng tìm cách tránh bị kẹt trong các tranh chấp thương mại của Trump với EU và Trung Quốc.

Cuộc gặp này là cơ hội để Na Uy củng cố quan hệ với Mỹ, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu Trump áp đặt các yêu cầu bất lợi. Kết quả sẽ phụ thuộc vào khả năng ngoại giao của Støre và Stoltenberg trong việc cân bằng lợi ích quốc gia và hợp tác quốc tế.



Chương trình giá năng lượng cố định Norgespris tại Na Uy gặp thêm chỉ trích

Chương trình giá năng lượng cố định “Norgespris” của chính phủ Na Uy đang đối mặt với nhiều ý kiến trái chiều trong giai đoạn tham vấn, với Bộ Năng lượng hiện xem xét các phản hồi.

Chi tiết chương trình Norgespris

Norgespris cho phép hộ gia đình lựa chọn giá điện cố định 40 øre/kWh (khoảng 0,04 euro, chưa bao gồm VAT), thay thế cho chương trình trợ giá hiện tại, nơi chính phủ chi trả 90% giá thị trường vượt trên 75 øre/kWh. Chương trình dự kiến bắt đầu từ 1/10/2025, áp dụng cho cả nhà ở chính và nhà nghỉ dưỡng, với giá được điều chỉnh hàng năm. Hợp đồng kéo dài từ ngày 1/1 đến 31/12 mỗi năm, và các hộ gia đình có thể tham gia bất kỳ lúc nào trong năm.

Phản hồi và lo ngại  

  • Giảm động lực tiết kiệm năng lượng: Phản hồi cho rằng giá cố định sẽ làm giảm khuyến khích các hộ gia đình tiết kiệm điện, vì họ không còn chịu tác động từ biến động giá thị trường. Điều này có thể dẫn đến tiêu thụ điện tăng, gây áp lực lên lưới điện, đặc biệt trong bối cảnh lưới điện Na Uy đã lỗi thời và cần đầu tư lớn.

  • Ảnh hưởng đến các giải pháp dài hạn: Các biện pháp tiết kiệm năng lượng như lắp đặt máy bơm nhiệt trở nên kém hấp dẫn, vì giá điện cố định làm giảm lợi ích tài chính của việc đầu tư vào công nghệ tiết kiệm.

  • Phân bổ hỗ trợ không công bằng: Chuyên gia như Asbjørn Torvanger chỉ trích rằng các hộ gia đình giàu có, sở hữu cả nhà ở chính và nhà nghỉ dưỡng, sẽ nhận được nhiều hỗ trợ hơn so với những hộ nghèo hơn, dẫn đến sự phân phối không cân bằng.

  • Tác động đến thị trường bán buôn: Một số ý kiến cho rằng Norgespris có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường điện bán buôn, làm giảm đầu tư vào năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng.

Bối cảnh và ý nghĩa

Na Uy, với 90% điện năng từ thủy điện, có hệ thống năng lượng linh hoạt nhưng đang đối mặt với nhu cầu tiêu thụ tăng, dự kiến đạt 164 TWh vào năm 2027, trong khi sản lượng chỉ tăng nhẹ. Norgespris được thiết kế để mang lại sự ổn định và dự đoán được chi phí năng lượng cho người dân, đặc biệt sau khi giá điện tăng vọt lên 1,18 USD/kWh vào cuối năm 2024, mức cao nhất trong 15 năm. Tuy nhiên, các chuyên gia như Tor Lilleholt cảnh báo rằng chương trình này tập trung quá nhiều vào việc giảm giá đỉnh, trong khi giá thực phẩm tăng mạnh hơn giá năng lượng, và có thể làm giảm động lực tiết kiệm năng lượng.

Phản ứng của chính phủ

Bộ trưởng Năng lượng Terje Aasland nhấn mạnh rằng Norgespris là tùy chọn, và chương trình trợ giá hiện tại vẫn được duy trì. Chính phủ cũng đề xuất giảm VAT trên phí lưới điện từ 25% xuống 15% từ 1/7/2025, tiết kiệm khoảng 1,8 tỷ NOK mỗi năm cho các hộ gia đình. Ngoài ra, chính phủ đang xem xét giới hạn tiêu thụ cho Norgespris (3.000, 4.000 hoặc 5.000 kWh/tháng cho nhà ở chính; 500, 1.000 hoặc 1.500 kWh/tháng cho nhà nghỉ dưỡng) để khuyến khích tiết kiệm năng lượng. Giai đoạn tham vấn kết thúc vào ngày 21/4/2025, và Bộ Năng lượng đang đánh giá các ý kiến để hoàn thiện chương trình.

Chương trình Norgespris, dù mang lại sự ổn định cho người tiêu dùng, đang đối mặt với thách thức trong việc cân bằng giữa chi phí, tiết kiệm năng lượng và áp lực lên lưới điện, đòi hỏi chính phủ phải điều chỉnh cẩn thận trước khi triển khai.


Chúc các bạn ngày mới vui vẻ!

Comments

bottom of page